CZYM SĄ DIALOGI (KRĘGI) NAPRAWCZE?

​

W największym uproszczeniu można powiedzieć, że Kręgi Naprawcze są rodzajem grupowej, wielostronnej mediacji; moderowaną rozmową, która posiada określoną strukturę. Dzięki Kręgom możemy rozwiązywać konflikty i spory, które pojawiają się w społecznościach, takich jak: rodzina (a zwłaszcza w firmy rodzinne), między członkami zespołu (współpracownicy, wspólnicy, organizacje itd.) czy np. w szkołach (zarówno w gronie uczniów, jak i całych społeczności szkolnych obejmujących uczniów, nauczycieli, rodziców, pracowników szkoły).

​

 

CO WYRÓŻNIA MEDIACJĘ W FORMULE KRĘGÓW NAPRAWCZYCH?

​

Celem Kręgu jest stworzenie przestrzeni, w której każdy z uczestników będzie mógł wyrazić to, co dla niego ważne mając poczucie, że został usłyszany i zrozumiany przez pozostałych. W Kręgach akcent położony jest właśnie na bycie usłyszanym – nie chodzi o to, żeby każdy przyszedł powiedzieć co ma do powiedzenia, ale żeby każdy, kto się wypowiada, poczuł, że został usłyszany. Nad tym czuwa mediator (tutaj częściej zwany facylitatorem, czyli osobą, która ułatwia komunikację). Pilnowanie dość rygorystycznej struktury i przebiegu wypowiedzi, sprawia, że rozmowa staje się głęboka i pozwala wysycić temat. Poza moderowaniem dialogu, facylitator dba również o bezpieczną dla wszystkich uczestników atmosferę. Komunikaty, które mogą być trudne w odbiorze (obwiniające, krytykujące, zawstydzające) zostają przeformułowywane tak, by ich odbiorcy usłyszeli wypowiedź dającą jasność co stoi za tymi ocenami (potrzeba współpracy przy realizacji celu, wsparcie, współodpowiedzialność, wzajemne zaufanie, poczucie sensu, bycie branym pod uwagę itd.).

​

Zarówno struktura, jak i charakterystyczna dla procesu zasada równości (każdy głos jest równie ważny, każdy uczestnik – niezależnie od stopnia, tytułu, funkcji, wieku – ma prawo przedstawić swój punkt widzenia i zostać usłyszanym), powodują, że wszyscy mają wpływ na przebieg i rozwiązanie konfliktu.

 

​

JAKIE KORZYŚCI DAJE STOSOWANIE KRĘGÓW W DANEJ SPOŁECZNOŚCI (firma, organizacja, szkoła, rodzina)?

​

• Poczucie, że wszyscy jesteśmy ważni i potrzebni żeby rozwiązać konflikt (zaufanie do posiadanych zasobów i kompetencji);

• Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za to, jak nam się wspólnie funkcjonuje (poczucie wpływu na sytuację);

• Budujemy kulturę dialogu (nauka konstruktywnego „kłócenia się”);

• Budujemy wspólnotę, która widzi potrzeby całości i jednostki.

 

 

 

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA

​

Twórcą Kręgów Naprawczych jest Dominic Barter - rozpoznawalny w wielu krajach pionier naprawczego podejścia do konfliktu. W połowie lat 90-tych współtworzył Kręgi Naprawcze jako praktykę służącą angażowaniu całych społeczności w konflikty. 

​

Kręgi opierają się na dwóch filarach. Pierwszym z nich jest filozofia sprawiedliwości naprawczej, drugim – model komunikacyjny jakim jest Nonviolent Communication (Porozumienie bez Przemocy).

 

Idea sprawiedliwości naprawczej, która przyświeca całemu procesowi zakłada, że nie szukamy winnego w celu jego ukarania. Przeciwnie – cała uwaga skupiona jest na wyjaśnieniu przyczyn konfliktu i naprawieniu relacji (przynajmniej w stopniu umożliwiającym dalsze funkcjonowanie w grupie).

 

Akcent położony jest na pytania o to, co się konkretnie stało? Kto w ten sposób ucierpiał? Dlaczego? Jak można to naprawić? W Kręgach poza bezpośrednimi stronami konfliktu biorą udział pozostali członkowie grupy. Osoby, które – z uwagi na dynamikę konfliktu – wiedzą o sprawie, mają coś istotnego do powiedzenia, uważają, że ich udział będzie wspierający proces wyjaśniania i naprawiania relacji.

 

Drugi filar Kręgów Naprawczych to Nonviolent Communication (NVC) / Porozumienia bez Przemocy (PbP). 

 

Zgodnie z założeniami NVC prawdziwa współpraca jest możliwa wtedy, gdy wszyscy uczestnicy ufają, że ich potrzeby i system wartości zostanie wzięty pod uwagę z szacunkiem.

 

 

PROCEDURA KRĘGÓW

​

Krąg jest zwoływany w sprawie jednego konkretnego zdarzenia, które osoba wnosząca uznała za przyczynę konfliktu. Taki Krąg może zainicjować każdy kto bierze udział w konflikcie (strona sporu, ale też członek społeczności). Każda osoba biorąca udział w Kręgu może zaprosić do niego osobę, której udział uznaje za ważny. Potrzeba zwołania Kręgu zgłaszana jest facylitatorowi – informuje on o zasadach, organizuje poszczególne etapy procesu i czuwa nad jego prawidłowym przebiegiem.

​

Proces przebiega w trzech etapach:

​

1. Krąg otwarcia – spotkania facylitatora z osobami inicjującymi krąg oraz zgłaszającymi chęć uczestnictwa w nim. Spotkania odbywają się pojedynczo lub w podgrupach. Ich celem jest precyzyjne zdefiniowanie tematu Kręgu, poinformowanie o procedurze i podjęcie ostatecznej decyzji dotyczącej dalszego udziału i akceptacji zasad.

2. Krąg właściwy (naprawczy) – wspólne spotkanie wszystkich uczestników. Celem jest wzajemne zrozumienie jak dany czyn jest postrzegany przez uczestników, a następnie poznanie motywacji stojących za podjęciem czynu. W fazie tej ustalane są również działania naprawcze.

3. Krąg zamknięcia – ewaluacja. Sprawdzenie skuteczności ustalonych na Kręgu właściwym działań naprawczych.